Statystyki medyczne są bezwzględne, z roku na rok odnotowujemy dramatyczny wzrost zachorowań na nowotwory skóry. Jeśli na skórze masz niepokojącą zmianę skórna, trudno gojącą się, nie poddającą się leczeniu ranę, lub podejrzane nowe znamię barwnikowe, to w te pędy wybierz się na badanie dermatologiczne. Nieinwazyjne badanie dermatoskopowe, powie nam bardzo wiele na temat danej zmiany skórnej. Każdą podejrzaną zmianę skórną należy usunąć chirurgicznie lub pobrać z niej biopsję, celem rozstrzygającego badania histopatologicznego.
Zdecydowanie warto odwiedzić dermatologa minimum raz w roku celem badania dermatoskopowego i przeglądu skóry całego ciała. Jednakże najważniejsza w profilaktyce chorób nowotworowych skóry jest samokontrola (raz w miesiącu pooglądaj swoją skórę) i ochrona przeciwsłoneczna. Zabiegi dermatochirurgiczne podejrzanych zmian zazwyczaj nie są bardzo inwazyjne, trwają kilka do kilkunastu minut, wymagają tylko znieczulenia miejscowego oraz założenia kilku szwów.
Najważniejsze klinicznie trzy typy nowotworów skóry to rak podstawnokomórkowy, rak kolczystokomórkowy oraz czerniak złośliwy.
Rak podstawnokomórkowy (BCC) to najczęściej występujący nowotwór skóry (65-75. Cechuje się miejscowym wzrostem i niewielką tendencją do przerzutów. W zaawansowanych stadiach rozwoju może powodować znaczną destrukcję skóry i tkanki podskórnej. Wcześnie rozpoznany rak podstawnokomórkowy jest praktycznie w 100% wyleczalny. W większości przypadków występuje w miejscach narażonych na działanie promieniowania UV – twarzy, dekolcie, plecach, ramionach. Rak podstawnokomórkowy najczęściej ma postać małych, twardych, połyskliwych, różowych guzków . Guzek pojawia się najczęściej na skórze twarzy, powiek, szyi, znacznie rzadziej na grzbiecie dłoni. W przypadkach bardziej zaawansowanych pojawia się owrzodzenie centralne o perełkowatych krawędziach.
Rak kolczystokomórkowy (SCC) Jego obraz kliniczny jest zróżnicowany i zależny od umiejscowienia. Najczęściej powstaje na podłożu tzw stanów przednowotworowych skóry tj. np. rogowacenie słoneczne. Wykazuje skłonnośś do miejscowej destrukcji tkanek i tworzenia przerzutów. Rak kolczystokomórkowy jest drugim co do częstości występowania nowotworem skóry, stanowiąc ok. 20% raków skóry. Umiejscawia się zazwyczaj w obrębie głowy, szyi, tułowia, kończyn oraz w obrębie narządów płciowych. Najczęściej występuje w postaci rogowaciejącej, łuszczącej zmiany o charakterze brodawkowatym, wrzodziejącym, często pokrytej strupem. W przypadkach zaawansowanych pojawia się ból, świąd i krwawienie oraz naciekanie głębiej położonych tkanek. Ryzyko wystąpienia raka kolczystokomórkowego występuje szczególnie u osób starszych i narażonych na przewlekłe działanie promieniowania UV. Zwiększa się także w przypadku osób poddanych immunosupresji związanej z chemioterapią lub przeszczepami narządów.
Czerniak złośliwy (melanoma malignum) Jest wyjątkowo złośliwym rakiem wywodzącym się z melanocytów, czyli komórek barwikowych. Dynamiczny wrost zachorowań wiąże się z rosnącą ekspozycją na promieniowanie UV (słońce, solaria). Polska należy do krajów o średniej zachorowalności na czerniaka. Stanowi ciągle wyzwanie dla medycyny z uwagi na dużą złośliwość i trudny do przewidzenia przebieg kliniczny. Czerniak może powstać na podłożu znamienia barwnikowego, ale także na niezmienionej wcześniej skórze. Najczęściej umiejscawia się na skórze pleców u mężczyzn lub na nogach u kobiet. Może także rozwijać się wszędzie tam, gdzie występują melanocyty, tzn. na błonach śluzowych (w jamie ustnej, odbytnicy), w siatkówce oka, skórze pod paznokciami, a nawet na podeszwach stóp lub dłoni. Charakteryzuje się dużą skłonnością do pojawiania się wczesnych przerzutów, dlatego wczesne rozpoznanie jest bardzo ważnym czynnikiem prognostycznym.